بیماری گیرافتادگی خلفی مچ پا
(Os Trigonum or Posterior Talar Impingement)
"اس تریگونوم" نام یک استخوان مادرزادی اضافی و خارج مفصلی در ناحیه پشت مفصل مچ پا (استخوات تالوس) است که معمولا چسبیده به تالوس است اما می تواند جدا شود و توسط بافت فیبرو به استخوان متصل باشد. این استخوان اکثرا یکطرفه است و فقط در عده کمی از افراد دیده می شود.
علامت دار شدن آن را تحت عنوان "os trigonum syndrome" می نامند که در ۵۰% افراد دارای این استخوان ممکن است دیده شود. عامل زمینه ای آن گیرکردن (impingement) استخوان و بافت نرم پشت پا که معمولا بدنبال فعالیت های مکرر مچ پا به شکل خم کردن به سمت پایین است رخ می دهد، بخصوص در رقصنده های باله، ورزشکاران دونده، فوتبالیست ها (زمان زدن شوت)، کوه نوردان (در زمان پایین آمدن)، پریدن های مکرر و در نهایت پوشیدن کفش- های پاشنه بلند ممکن است دیده شود.
نکته: نام گذاری این بیماری به سندرم یک نوع نام گذاری غلط به حساب می آید.
علایم بیماری
درد علامت اصلی است که بیشتر در ناحیه پشت و خارجی مچ پا بین تاندون آشیل و قوزک خارجی حس می شود. می تواند همراه با تورم مچ و پا و در لمس دردناک و سفت باشد. معمولا درد با پوشیدن کفش پاشنه بلند و یا خم کردن پرفشار مچ (plantar flexion) تشدید می شود. شاید یک درد تیرکشنده به سمت داخل کف پا نیز در ادامه ظهور کند که به علت التهاب ثانویه تاندون عضله خم کننده شست (FHL) بروز می کند.
تشخیص
تشخیص بر اساس شرح حال دقیق و معاینه بالینی است و البته کمک گرفتن از تصویربرداری برای افتراق این مشکل از التهاب تاندون آشیل، شکستگی استخوان تالوس و پیچ خوردگی مچ پا و آسیب لیگامان های اطراف آن می باشد.
درمان
در ابتدا درمان طب فیزیکی و غیرجراحی است.
در قدم اول هدف کاهش درد و التهاب است که با استراحت، ایجاد بی حرکتی با ارتوز (walking boot) برای جلوگیری از حرکت مفصل حین راه رفتن، کمپرس یا ماساژ یخ و دارو درمانی (التهابی غیراستروئیدی) انجام می شود.
در ادامه ورزش درمانی، فیزیوتراپی، طب سوزنی، توصیه به پرهیز از فعالیت های تشدید کننده و در نهایت تزریق موضعی استروئید (کورتون) کمک کننده هستند.
معمولا بیمار با این درمان ها بهتر می شود. در صورت عدم بهبودی، جراحی جهت برداشتن استخوان اضافی توصیه میگردد.
مطالب مرتبط: بیماریهای مچ و پا (کلیک کنید) داروهای استروئیدی (کورتون) و عوارض ناشی از آن آیا کورتون باعث “پوکی استخوان” می شود؟