درد دنبالچه (Coccydynia یا Coccygodynia)
درد ناحیه اطراف استخوان دنبالچه (کوکسیکس) در انتهای ستون فقرات می باشد. شایعترین علت آن ضربه مستقیم به استخوان دنبالچه یا بافت اطراف آن، به دنبال افتادن بشکل عمودی روی باسن یا زایمان طبیعی سخت می باشد. مشکل زمینه ای ممکن است شامل طیفی از آسیب لیگامانی تا شکستگی جابجا شده باشد، البته در اکثر موارد استخوان دنبالچه، لق (پرتحرک) با کمی جابجایی است. شیوع این بیماری در زنان و افراد چاق بیشتر است.
علایمدرد گنگ و فشاری یا حتی تیز که ممکن است ممتد یا گهگاه باشد و می تواند شروعی تدریجی یا ناگهانی داشته باشد. عوامل تشدید کننده آن شامل یبوست، نشستن طولانی مدت، نشستن روی سطحی سخت و بلند شدن از حالت نشسته می باشند و برداشتن وزن بدن از روی آن (weight off) معمولا کاهنده درد است.
از زیر مجموعه های این بیماری می توان سندرم لواتور آنی (درد فشاری و گنگ طولانی مدت که روزها شدیدتر و با دفع مدفوع در ارتباط است) و پروکتالژیا فوگاکس (درد تیز، ناگهانی و کوتاه مدت شبانگاهی یا زمان بیداری از خواب که با نزدیکی (intercourse) در ارتباط می باشد) را نام برد.
تشخیص
معاینه بالینی: معمولا درد بسیار شدید در لمس دنبالچه و لیگامان های اطراف آن ایجاد می شود. معاینه دقیق و کلی توسط متخصص طب فیزیکی و توانبخشی (فیزیاتریست) جهت رد بیماری های دیگر مثل فتق دیسک کمر، پارگی رکتوم، توده (کیست یا بدخیمی)، التهاب یا عفونت در محل لازم است.
بهترین راه تشخیصی، تصویربرداری دینامیک (نمای جانبی و مایل) در حالت نشسته و ایستاده و مقایسه آن ها با هم می باشد. MRI، اسکن استخوان و تزریق لیدوکائین موضعی نیز کمک کننده هستند.
توجه: در بعضی از بیماران، کیست پیلونیدال ممکن است علت درد مزمن دنبالچه باشد و پزشک با معاینه دقیق و بعضا درخواست سونوگرافی می تواند به وجود آن پی ببرد.
درمان
درمان این بیماری، غیرجراحی و طب فیزیکی است:
شامل نشستن روی بالش های گوه ای یا شیب دار (cushion wedge)، دارودرمانی (ضد درد و التهاب، ژل موضعی داخل مقعدی لیدوکائین و شل کننده های عضلانی)، ورزش درمانی و تکنیک های ریلکسیشن کف لگن، فیزیوتراپی، بیوفیدبک، طب سوزنی و مانیپولاسیون (جااندازی دستی توسط متخصص فیزیکی)، تزریق موضعی استروئید (کورتون) می باشند.
درمان جراحی فقط در موارد درد شدید مقاوم به درمان و لقی یا جابجایی بیش از حد استخوان می باشد.
مطالب مرتبط:
بیماریهای لگن و ران (کلیک کنید)