انگشت ماشه ای یا قفل شده (Trigger Finger)
این بیماری (نام دیگر flexor tenosynovitis)، معمولا در افراد میانسال و بخصوص در زنان (دو تا شش برابر) دیده میشود. انجام کارهای تکراری با دست، از عوامل زمینه ساز انگشت ماشه ای است. درگیری معمولا در یک انگشت اتفاق می افتد، بخصوص انگشت سوم (میانی) یا چهارم (انگشتری) دست غالب ولی ممکن است چند انگشت یک دست را نیز درگیر بکند که بیشتر در بیماری های دیابت و آرتریت روماتوئید (RA) مشاهده می گردد.
در آخرین مطالعات، بروز این بیماری در افراد دیابتی حدود ۱۱%، در صورتی که در افراد غیردیابتی کمتر از ۱%، گزارش شده است. Trigger finger بیشتر به طول مدت ابتلا فرد به دیابت مربوط است تا سن او.
- این بیماری ممکن است بصورت مادرزادی و در نوزادان دیده شود. در این صورت، بیشتر انگشت "شست" گرفتار میشود.
علت
گیر کردن "تاندون خم کننده" یا "فلکسور انگشت" در حین عبور از تونل بافتی است که در کف دست قرار دارد. علت این گیر، بوجود آمدن یک برجستگی در تاندون و غلاف آن یا بعلت التهاب است. وقتی بیمار انگشت خود را خم و راست می کند تاندون باید از داخل غلاف و تونل بافتی که مانند حلقه ای دور تاندون را گرفته عبور کند. وجود برجستگی در قسمتی از تاندون موجب می شود تا عبور آن از درون تونل با مشکل مواجه شده و در آن گیر کند.
در حین خم کردن انگشت چون قدرت عضلات "خم کننده انگشت" زیاد است، این توده از درون تونل عبور می کند و انگشت خم می شود ولی در حین صاف کردن انگشت چون قدرت عضلات "باز کننده انگشتان" کمتر است ممکن است بیمار نتواند به راحتی انگشت خود را صاف کند.
علایم
بطور کلی بیماران از درد قاعده انگشت و بعضا تورم یا لمس توده در کف دست (قاعده انگشت) شکایت دارند که بخصوص در صبح تشدید می گردد.
- در مراحل ابتدایی، بیمار ممکن است فقط دردی در محل اتصال انگشت به کف دست داشته باشد. در این مرحله تشخیص بیماری مشکل است.
- در مراحل پیشرفته، انگشت گیر می کند. به این معنی که وقتی بیمار میخواهد انگشت خم کرده خود را راست کند با یک گیر مواجه می شود. با کمی فشار گیر رد و انگشت هم صاف می شود. در حین صاف کردن انگشت ممکن است یک صدای تقه یا کلیک (snap) شنیده شود.
- در مراحل پیشرفته تر، گیر به راحتی رد نمی گردد. بیمار باید از دست دیگرش کمک بگیرد تا با فشار انگشت را صاف کند. در حین صاف کردن انگشت، ممکن است بیمار احساس درد کند.
- در مراحل کاملا پیشرفته، انگشت اصلا صاف نمی شود.
تشخیص
بر اساس شرح حال و معاینه بیمار است.
در معاینه این بیماران معمولا یک برجستگی در محل اتصال انگشت به کف دست لمس می شود.
- "تشخیص های افتراقی" که باید مدنظر پزشک باشند شامل "بیماری دوپویترن (Dupuytren’s)"، "کیست گانگلیون" و "تومور" هستند.
درمان
درمان اکثرا غیرجراحی است.
قدم اول درمان در بیماران "غیردیابتی با درد شدید"، تزریق استروئید موضعی توسط متخصص می باشد. بهتر است بطور همزمان و پیوسته بمدت ۶ هفته همراه با استفاده از اسپلینت یا آتل در دست باشد و مفصل MCP را در حدود ۱۵ درجه نگه دارد. معمولا پاسخ به درمان قابل قبول (۷۰%) است.
- در صورت درگیری انگشت "شست"، "مزمن بودن" بیماری (علایم بیش از ۴ ماه) و همچنین گرفتاری "بیش از یک انگشت" در یک دست، پاسخ تا حدودی کمتر خواهد بود.
از دیگر درمان ها می توان از ماساژ یخ، دارو درمانی (ضد التهاب خوراکی)، کاردرمانی، فیزیوتراپی، حمام کنتراست، یونتوفورز، اجتناب از انجام فعالیت های مکرر مثل تایپ کردن و کارهایی که با گرفتن های مکرر همراه است و همچنین استفاده از دستکش های مخصوص نام برد.
- "بجز بیماری آرتریت روماتوئید"، تکرار تزریق به فاصله هر ۳ ماه توصیه می گردد (حداکثر ۳ مورد در سال)
در صورتی که هیچیک از درمان های ذکر شده موفق نباشند (بخصوص در بیماران دیابتی و روماتیسمی)، جراحی برای بیمار توصیه می گردد.
مطالب مرتبط: بیماریهای مچ و دست (کلیک کنید) داروهای استروئیدی (کورتون) و عوارض ناشی از آن آیا کورتون باعث “پوکی استخوان” می شود؟