مقاله های دکتر حمیدرضا فاتح درباره مشکلات و بیماری های طب فیزیکی و توانبخشی و درمان آنها

مقاله های سایت رسمی دکتر حمیدرضا فاتح

توانبخشی (Rehabilitation) و بیماریهای مرتبط

توانبخشی اختلال حرکتی دست در سکته مغزی (Hand Rehabilitation in Stroke)
سکته مغزی یکی از عوامل مهم ناتوانی در جوامع به حساب می آید. نواقص حرکتی که به طور شایع بعد از سکته مغزی اتفاق می افتند معمولا منجر به بروز ناتوانی در بیمار می شوند. در حال حاضر ضایعات مغزی به دنبال سکته مغزی یکی از مهم ترین علل ناتوانی می باشند.
سکته مغزی بر اساس زمان بندی  به ۳ دوره حاد ،تحت حاد و مزمن تقسیم می شود که به ترتیب شامل موارد زیر هستند:
۱- فاز حاد از چند دقیقه تا چند روز از شروع سکته
۲- فاز تحت حاد از چند روز تا ۳ ماه از شروع سکته
۳- فاز مزمن بیشتر از ۳ ماه از شروع سکته
تقریبا ۷۰% بیمارانی که در اثر سکته مغزی زنده  میمانند دچار همی پارزی (ضعف نیمه بدن) با ارجحیت در اندام فوقانی در فاز حاد می شوند.
تقریبا ۷۰% بیماران با پارزی (ضعف) خفیف تا متوسط درجاتی از بهبود  عملکرد دست در طی ۶ ماه اول بیماری را به دست می اورند.
بیش از نیمی از بیماران سکته مغزی دچار پارزی شدید در اندام فوقانی می گردند به طوری که با دشواری در صاف کردن انگشتان همراه است.
۳۰-۶۶% بیماران سکته مغزی با درگیری شدید اندام فوقانی در مجموع هیچ بهبود عملکردی پیدا نخواهند کردو  ۲۵% بهبودی نسبی پیدا خواهند کرد و حدود ۲۵-۵% حتی بهبودی کامل در عملکرد اندام فوقانی خواهند داشت.
بیشترین میزان بهبود در طی ۳ ماه اول بعد از سکته مغزی رخ می دهد.
اگرچه شواهدی مبنی بر عدم بهبودی در این بازه زمانی وجود دارد، ولی گزارشاتی مبنی بر بهبودی اندام فوقانی حتی در چندین سال بعد از سکته مغزی نیز وجود دارد که بستگی به نوع درگیری و برنامه توانبخشی و مرکز مربوطه آن دارد. احتمالا این بهبودی حاصل ترکیبی از پروسه های خودبخودی و وابسته به یادگیری شامل جایگزینی ، تبدیل و جبران  است. پیشرفت در بهبود عملکرد بعد از ۳ ماه به صورت گسترده ای وابسته به استراتژی مبتنی بر تطابق یادگیری است. شواهد نشان دهنده ترمیم عصبی از طریق سازماندهی مغز (نوروپلاستیسیتی)، عامل اصلی بهبودی واقعی یا به نحوی جبران در فاز تحت حاد و مزمن است.
بهبودی به دنبال سکته مغزی به طور کلی به دو دسته بهبودی نورولوژیک و عملکردی تقسیم میشود. بهبودی عملکردی تحت تاثیر عوامل محیطی خارجی ،استمرار برنامه های توانبخشی و انگیزه بیمار قرار می گیرد در حالیکه بهبودی نورولوژیک با توجه به علت سکته و مکان ضایعه سکته مغزی تعیین میشود.
درمان و برنامه توانبخشی در سکته مغزی
مداخله های توانبخشی به عنوان  عامل مراقبتی اصلی بعد از سکته مغزی به حساب می ایند. توانبخشی سکته مغزی با هدف بازگرداندن عملکرد از دست رفته و بوجود آمدن استقلال بیمار به کار برده می شود.
برنامه توانبخشی جهت اختلال حرکتی اندام فوقانی به دنبال سکته مغزی باید شامل توانبخشی حرکتی کلی، تحریک الکتریکی مغزی و تغییرات حسی باشد. در مطالعه ای که اخیرا با تمرکز بر بهبود عملکرد و حرکت در بیماران سکته مغزی انجام شده است، مزیت برنامه های توانبخشی بر اختلالات حرکتی و ناتوانی در مقایسه با عدم درمان  گزارش شده است. در مطالعات انجام شده  برنامه توانبخشی فشرده (intensive rehab) در بیماران با ناتوانی شدید حرکتی در اندام فوقانی به دنبال سکته مغزی باعث بهبود حرکتی شده است.
 توجه: به غلط بسیاری از بیماران سکته مغزی تحت درمان های فیزیوتراپی قرار می گیرند که در بیماران متوسط و شدید کارآمد نیست و فقط ممکن است زمان طلایی برای اعمال تغییرات مغزی از دست برود.
توصیه: کلیه بیماران سکته مغزی که بعد از سکته دچار ناتوانی شده اند بلافاصله حتی در زمان بستری باید تحت توانبخشی مغزی علمی و کارآمد قرار بگیرند و تیم توانبخشی شامل متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مجرب جهت ویزیت و برنامه ریزی برنامه توانبخشی و کاردرمان جهت انجام درمان و دستورات و برنامه توانبخشی است. اقدامات توانبخشی در حال حاضر متنوع و مناسب هستند و در اغلب موارد درمانهای ترکیبی پاسخ مناسبتری داده اند.
در حال حاضر در بخش توانبخشی بیمارستان شریعتی، خدمات توانبخشی علمی، کارآمد، کامل، متنوع با هزینه های دولتی برای کلیه بیماریها با کادر مجرب در حال انجام است.
<img class="attachment-large aligncenter" src="https://api.doctop.com/uploads/sites/23/2019/06/20190621_121008.jpg" alt="" width="296" height="222" />
کلیه بیماران در درمانگاه طب فیزیکی و توانبخشی توسط دکتر حمیدرضا فاتح، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و هیئت علمی دانشگاه تهران ویزیت می شوند و بعد از ارزیابی های اولیه و فیلم برداری از وضعیت فعلی بیمار، پروتکل توانبخشی استاندارد و مناسب برای ایشان تجویز می گردد تا در ادامه توسط همکاران کاردرمانگر در بخش توانبخشی خدمت رسانی انجام شود.
بیمارانی که به علت اسپاستیسیتی دچار سفتی و خشکی انگشتان شده اند با بررسی دقیق تحت تزریق بوتاکس یا دیسپورت با بالاترین کیفیت و حداقل هزینه قرار می گیرند.

<img class="attachment-large aligncenter" src="https://api.doctop.com/uploads/sites/23/2019/06/IMG-20181208-WA0000.jpg" alt="" width="477" height="232" />

لازم به ذکر است برای دوره ای محدود برای برخی بیماران در قالب یک طرح تحقیقاتی ارزیابی و درمان کامل و استاندارد و رایگان نیز انجام می گردد. در صورت تمایل می توانید جهت ویزیت با شماره تلفن ۰۲۱۸۴۹۰۲۱۱۰ تماس حاصل فرمایید.

مطالب مرتبط: (کلیک کنید)
<h4><a style="color: #800080" title="Permalink to سکته مغزی (Brain Stroke)" href="http://dr-fateh.ir/txt/%d8%b3%da%a9%d8%aa%d9%87-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-brain-stroke/" rel="bookmark">سکته مغزی (Brain Stroke)</a></h4>
<h4><a style="color: #800080" href="http://dr-fateh.ir/txt/%d8%a2%db%8c%d9%86%d9%87-%d8%af%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-mirror-therapy/">آینه درمانی</a></h4>
<h4 class="entry-title"><a style="color: #800080" title="Permalink to توانبخشی در سکته مغزی (Stroke Rehabilitation)" href="http://dr-fateh.ir/txt/%d8%aa%d9%88%d8%a7%d9%86%d8%a8%d8%ae%d8%b4%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%b3%da%a9%d8%aa%d9%87-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-stroke-rehabilitation/" rel="bookmark">توانبخشی در سکته مغزی (Stroke Rehabilitation)</a></h4>

توانبخشی اختلال حرکتی دست در سکته مغزی (Hand Rehabilitation in Stroke)

بیماریهای مچ و دست

درد و بیماریهای دردناک

انگشت ماشه ای یا قفل شده (Trigger Finger)
انگشت ماشه ای (Trigger finger) یک بیماری ماسکلواسکلتال شایع ناشی از حرکات تکراری است که منجر به التهاب تاندون های فلکسوری انگشتان می شود که در اثر این التهاب بیمار از خم و باز کردن بندهای انگشت خود شکایت دارد
در مقاله قبلی <a style="color: #3366ff;" title="trigger finger" href="http://dr-fateh.ir/txt/%d8%a7%d9%86%da%af%d8%b4%d8%aa-%d9%85%d8%a7%d8%b4%d9%87-%d8%a7%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d9%82%d9%81%d9%84-%d8%b4%d8%af%d9%87-trigger-finger/">انگشت ماشه ای</a> توضیحات کاملی در خصوص علایم، نحوه تشخیص و درمان ارائه شده است.
در این مقاله تایید می شود تا در صورت شروع درد در کف دست و با گیرافتادنهای بدون درد و گهگاه نیز هر چه سریعتر به متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی، ارتوپدی یا روماتولوژی مراجعه بشود. درمان هر چه سریعتر اتفاق بیافتد و پیشگیری های لازم انجام گردد حتی احتمال بهبودی کامل نیز وجود دارد.
<img class="attachment-large aligncenter" src="https://api.doctop.com/uploads/sites/23/2019/06/trigger-1-1024x434.jpg" alt="" width="260" height="110" />

<ul style="text-align: justify;">
 	<li>تقسیم بندی دیگری نیز برای بیماری trigger finger  وجود دارد:</li>
</ul>
Stage of stenosing tenosynovitis : 
SST مرحله بیماری را نشان می دهد و شامل ۶ مرحله است :
۱: نرمال است
۲: یک نودول دردناک وجود دارد
۳: تریگر یا گیرافتادگی انگشت
۴: مفصل PIP در حالت خم گیر می کند (شکل بالا) و با صاف کردن فعال این مفصل باز می شود
۵: مفصل PIP قفل می شود و صاف کردن غیرفعال (با دست دیگر یا توسط پزشک) باز می شود
۶: انگشت در حالت خم قفل می شود
معمولا در مراکز علمی و آکادمیک بیماران قبل از شروع درمان توسط پرسشنامه عملکردی و علامتی بوستون، میزان قدرت دست با دینامومتر، میزان درد با پرسشنامه VAS و مقیاس SST ارزیابی می شوند.
شاید ساده ترین راه درمان استفاده از اسپاینت، یخ درمانی و تزریق تاندون باشد که البته انتخاب آن بر اساس نظر پزشک معتمد بیمار خواهد بود.
در حال حاضر در بخش توانبخشی بیمارستان شریعتی تهران، تشخیص و درمان این بیماری به طور رایگان برای دوره ای محدود در حال انجام است. بیماران علاقه مند می توانند جهت ارتباط و کسب اطلاعات بیشتر با شماره تلفن های ۰۲۱۸۴۹۰۲۱۱۰ و  ۰۹۳۳۳۰۰۵۷۱۹ تماس بگیرند.
مطالب مرتبط:
<a title="بیماریهای مچ و دست" href="http://dr-fateh.ir/txt/category/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%DA%86-%D9%88-%D8%AF%D8%B3%D8%AA/">بیماریهای مچ و دست</a> (کلیک کنید)

<h2 class="post-title" style="text-align: justify;"><a style="color: #0000ff;" href="http://dr-fateh.ir/txt/%d8%a7%d9%86%da%af%d8%b4%d8%aa-%d9%85%d8%a7%d8%b4%d9%87-%d8%a7%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d9%82%d9%81%d9%84-%d8%b4%d8%af%d9%87-trigger-finger/">انگشت ماشه ای یا قفل شده (Trigger Finger)</a></h2>
<a title="کورتون و عوارض آن" href="http://dr-fateh.ir/txt/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%86-%D9%88-%D8%B9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B6-%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C/">داروهای استروئیدی (کورتون) و عوارض ناشی از آن</a>
<a title="کورتون و پوکی استخوان" href="http://dr-fateh.ir/txt/%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B9%D8%AB-%D9%BE%D9%88%DA%A9%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF%D8%9F/">آیا کورتون باعث “پوکی استخوان” می شود؟</a>

انگشت ماشه ای یا قفل شده (Trigger Finger) - 2

توانبخشی در سکته مغزی (Stroke Rehabilitation)

سایر مطالب

پوزیشن های مناسب (Proper Positioning)پوزیشن مناسب از حیث حفظ شکل صحیح بدن و جلوگیری از بروز عوارضی چون زخم بستر یا فشاری، کنترکچر یا خشکی مفصل، افتادگی پا و مشکلات تنفسی و ریوی بسیار با اهمیت است. تغییر پوزیشن (position changing) در بیمارانی که قادر به راه رفتن یا نشستن نیستند و بناست مدتی طولانی در بستر بمانند باید حداقل هر دو ساعت یکبار انجام شود.برجستگی های استخوانی محل اصلی بروز زخم های فشاری هستند و در بیماران لاغر یا سالخورده که معمولا تحلیل عضلانی دارند این نقاط برجسته تر هستند و احتمال بروز زخم در انها بیشتر است.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/12/prevention_of_pressure_sores01-e.jpg" alt="" width="219" height="129" /><img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/12/prevention_of_pressure_sores02-e.jpg" alt="" width="231" height="121" /><img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/12/prevention_of_pressure_sores03-e.jpg" alt="" width="210" height="135" />توجه: در بیماران شدید بستری در ICU سکته مغزی (stroke)، نارسایی قلبی، ریوی و کلیوی، خیلی چاق و بیمار در بستر، قطع نخاع (SCI)، بعد از جراحی سنگین، ALS و غیره تغییر پوزیشن بسیار مهم است.توجه: برای تنظیم پوزیشن مناسب از وسایل مختلفی از جمله بالشن و کوسن، پتو، حوله و پایه یا تخته ای برای پا (footboard) به اشکال زیر می توان استفاده کرد.توجه: با قرار دادن بالشن می توانیم از جابجایی تنه بیمار جلوگیری کنیم یا با قرار دادن آن بین پاها باعث کاهش فشار بین زانوها و قوزک مچ پا شد. همچنین از بالشن می توان برای بالا قراردادن اندامها برای پوزیشن مناسب و آویزان نشدن اندام یا کاهش تورم یا بهره برد.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/12/prone-2.jpg" alt="" width="192" height="128" />توجه: Footboard می تواند پلاستیکی، چوبی باشد یا از پتوی چندلایه استفاده کرد تا پا در پوزیشن نرمال قرار بگیرد و از افتادگی مچ و در ادامه کنترکچر مفصلی جلوگیری کرد. ضمنا در برخی بیماران می توان از ارتوز AFO استفاده نمود.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/12/foot-board.png" alt="" width="176" height="198" /><img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/12/heel-protecting-splints.jpg" alt="" width="169" height="169" />توجه: رول تروکانتر (trochanter roll) در اصل حوله لوله شده ای است که از لگن تا زانوی بیمار را از کنار می پوشاند و در بیمارانی که ضعف شدید دارند و احتمال دارد در حالت طاقباز (supine) پا و ران به خارج بچرخند وسیله مناسبی است تا از این چرخش جلوگیری بکند و پاها را در موقعیت مناسب حفظ کند.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/12/trochanter_roll-2.png" alt="" width="218" height="153" />توجه: رول دست (hand roll) وسیله است برای جلوگیری از خم شدن و کنترکچر مچ دست ها در بیماران با ضعف شدید دست. البته بجای این وسیله می توان از ازتوز استاتیک دست یا WHO نیز استفاده نمود.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/12/hand-roll.jpg" alt="" width="178" height="116" /><img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/12/static-wrist-hand-orthosis.jpg" alt="" width="163" height="98" />حالت طاقباز (Supine): معمولا بیماران این وضعیت را ترجیح می دهند. فقط باید زیر سر و زانوها، همچنین ساعد و دست بالش گذاشته شود و اگر لازم بود (قوس کمر زیاد) در محل گودی کمر بالش کوچک یا حوله لوله شده قرار داده شود.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/12/supine-1.jpg" alt="" width="212" height="139" />حالت دمر یا روی شکم (Prone): این وضعیت به شرط گذاشتن کوسن (cushion) یا بالش زیر تنه و قفسه سینه، زیر ران و ساق پا به طوری که زانو، پا، لگن و سر کمی بالا قرار بگیرند پوزیشن مناسبی است. در بیمارانی که لوله تراشه دارند (تنفس از طریق لوله گردنی) امکان پذیر نیست.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/12/BP_prone.jpg" alt="" width="252" height="120" />حالت نیمه پهلو (Semi side-lying): یک حالت کاملا ایده ال است. بیمار به پهلو می خوابد ولی با زاویه ۳۰ درجه به طوری که چند بالش پشت بیمار گذاشته می شود تا وزن بیمار روی آن بیافتد و برجستگی های استخوانی کنار بروند.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/12/SEMI.jpg" alt="" width="249" height="119" />حالت نیمه نشسته (Semi-Fowler’s): سر و تنه بیمار تقریبا ۳۰ درجه بلند می شود. این پوزیشن در بیمارانی که هوشیاری پایینی دارند یا دچار اختلال بلع، بیماری قلبی و تنفسی هستند مناسب است. این وضعیت به تنفس بهتر کمک می کند و احتمال پریدن بزاق، مایعات یا غذا به راه تنفسی (آسپیراسیون) را کاهش می دهد.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/12/BP_Sfowler.jpg" alt="" width="252" height="120" />توجه: در کلیه بیماران در بستر، خدمات توانبخشی باید ارائه گردد و آموزش های لازم به بیمار، همراه بیمار و پرستار او توسط تیم توانبخشی داده شود. مشاوره تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی در بیماران بستری در اکثر کشورهای پیسرفته دنیا یک اصل به حساب می آید و می تواند پیش آگهی بیماری را بهتر و از بروز عوارض جانبی احتمالی جلوگیری بکند

حالت های مناسب خوابیدن در بیماران بستری (Proper Positioning)

ازن درمانی (Ozone Therapy) ازن درمانی یک نوع <a title="پرولوتراپی" href="http://dr-fateh.ir/txt/%d9%be%d8%b1%d9%88%d9%84%d9%88%d8%aa%d8%b1%d8%a7%d9%be%db%8c-prolotherapy/">پرولوتراپی</a> به حساب می آیدازن شکلی از اتم اکسیژن است. مولکول اکسیژن (o2) در هوایی که ما تنفس می‌کنیم وجود دارد. در این شکل از اکسیژن ۲ اتم اکسیژن وجود دارد که پایدارترین فرم اکسیژن (o2) را به وجود می‌آورد. (o2) کاملاً بی‌رنگ است. ازن (o3)، فرمی دیگر از مولکول اکسیژن است که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است. این اتم اضافی یعنی "اکسیژن سوم"، به ازن خواص درمانی قابل توجهی می‌دهد و از اکسیژن یک سوپر مولکول می‌سازد. ازن به طور طبیعی در بدن یافت می‌شود. درواقع، هنگامی که دچار بیماری می‌شویم، گلبول‌های سفید خون، به عنوان بخشی از فرایند پاسخ ایمنی، ازون را تولید می‌کنند. با استفاده از ازن تراپی شما اساساً سیستم ایمنی خود را به‌صورت طبیعی تقویت می‌کنید. این نوع درمان اثرات بسیار مطلوب بر بیماری‌های مزمنی دارد که با اختلال عملکرد سیستم ایمنی بدن در رابطه هستند، مانند التهاب‌ها یا عفونت‌ها.ازون درمانی یک درمان منحصربه‌فرد جدید، غیرجراحی و مقرون به صرفه است که توسط دستگاه مخصوصی از اکسیژن به دست می‌آید. غلظت ازن پزشکی توسط پزشک تعیین می‌گردد که معمولاً بین ۲۰ تا ۵۰ میکروگرم در میلی‌لیتر است.این شکل بسیار فعال اکسیژن می تواند باعث ترمیم و تقویت تاندون، بافت، رباط یا لیگامان های آسیب دیده مثل کشیدگی و پارگی یا بازسازی نسبی مفاصل (آرتروز) یشود.اوزون یک روش ضدالتهابی نیز به حساب می آید و در موارد تورم اندامها و مشکلات داخل مفصلی در شانه، لگن، زانو، مچ، آرنج و حتی ستون فقرات به کار می رود و در نتیجه کاهش درد و افزایش دامنه حرکت و کارکرد بیماران باعث می گردد.توجه: از درمان ازن برای ترمیم زخم های مزمن مثل زخم بستر و زخم پای دیابتی نیز استفاده می گردد.توجه: از ازن برای جلوگیری و درمان برخی عفونت‌ها از طریق کشتن ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها نیز از قدیم استفاده شده استتوجه: ازن درمانی توانایی آنتی اکسیدانی بدن شما را افزایش داده که در پی آن مقاومت بدن در برابر عوامل مخرب افزایش می‌یابد. نکته مهم: باید توجه داشت که ازن درمانی یک روش معجزه آسا و سحرآمیز نیست ولی به عنوان یک روش نسبتا کم هزینه و کم یا بدون عارضه می تواند در درمان بیماری های اسکلتی و عضلانی مفید باشد. توجه: تقریبا در تمامی مواردی که کورتون (استروئید) قابل تزریق هستند ازون نیز قابل تزریق می باشدتوجه: در بیماران دیابتی که تزریق کورتون می تواند باعث افزایش قند خون آنها شود گزینه بسیار مهمی است

ازن درمانی (Ozone Therapy)

بیماریهای سر و گردن

سکته مغزی (Brain Stroke)سکته مغزی یک آسیب قابل توجه و ناگهانی در قسمتی از مغز است که به دنبال انسداد عروق یا خونریزی در مغز بروز می کند.دیگر آسیب های موضعی مغز مثل ضربه مغزی (TBI)، آسیب های میلینی عصب مثل MS، تومورها و آبسه های مغزی نیز می توانند علایم شبه سکته (stroke-like) بدهند ولی جزو بیماری STROKE قرار نمی گیرند.حدود ۲۸% افراد ۷۰ تا ۷۵ سال دچار سکته خاموش (بدون علامت) می شوند و در نتیجه بدون تشخیص می مانند و در نتیجه آن تحت درمان دارویی و غیره قرار نمی گیرند.آماری که تا سال ۲۰۰۸ داشتیم نشان می داد از هر ۱۰۰ هزار ایرانی ۶۳ نفر دچار استروک می شوند.شایعترین علل مرگ و میر در ایران به ترتیب بیماری های ایسمیک قلبی، بیماری های عروقی مغز (شامل سکته مغزی) و آسیب های ناشی از حوادث جاده ای و در آمریکا به ترتیب بیماریهای قلبی، سرطان و بعد سکته مغزی هستند.شیوع استروک در مردان در مجموع بالاتر از زنان است ولی در سنین بالای ۸۵ سال آمار خانمها بیشتر می گردد.علایمعلایم سکته مغزی بستگی منطقه آسیب در مغز دارند ولی به طور کلی شایعترین علامت "ضعف  و فلج اندام و صورت" است. دیگر علایم شایع می توانند شامل کاهش حس، اختلال در تکلم و بینایی باشند. این آسیب ها ممکن است بتوانند باعث ناتوانی و محدودیت عملکردی بشوند.[aparat id="MLpTr"]نکته: اهداف "توانبخشی در سکته مغزی"، رسیدن به حداکثر سطح عملکردی مستقل، تسهیل روند بازیابی و بهبود عصبی، به حداقل رسانیدن ناتوانی، بازگشت موفقیت آمیز بیمار به خانه و جامعه و در نتیجه ساختن یک زندگی پویا و قابل قبول است و عملا از تمرینات مختلف، ابزارهای توانبخشی و وسایل کمکی مثل عصا در این مسیر استفاده می شود.نکته: رویکرد موفق در توانبخشی بیماران سکته، پرداختن به مسائل روحی بیماران در عین توجه به مسائل جسمی است.از وظایف مهم "تیم توانبخشی" آموزش به بیماران و خانواده ایشان در رابطه با عوامل خطر بروز سکته و لزوم تحمل درمان های دارویی برای جلوگیری از بروز سکته مغزی است.عوامل خطر و پیشگیرینقش پیشگیری طبق معمول بسیار مهم است و می تواند در کاهش عوارض و مرگ و میر ناشی از سکته مغزی بسیار موثر باشد.ریسک فاکتورهای سکته مغزی ایسکمیک (ناشی از انسداد)<ul><li style="text-align: justify">غیر قابل تغییر: سن، نژاد، جنسیت و سابقه فامیلی</li><li style="text-align: justify">قابل تغییر: فشارخون بالا (مهمترین عامل)، سیگار، بیماریهای قلبی مثل آریتمی ها، دیابت، افزایش هموسیستئین خون، تغذیه نامناسب، چاقی (obesity)، سبک زندگی کم تحرک (sedentary lifestyle) و چربی خون بالا (hyperlipidemia).</li></ul>نکته: صرفا داشتن دیابت ریسک سکته را "دو برابر" می کند حتی با کنترل مناسب قند خون. در نتیجه دقت در کنترل دیگر عوامل خطر در دیابتی ها، بسیار با اهمیت است.نکته: قطع مصرف سیگار شانس استروک را به شدت کاهش می دهد به طوری که بعد از چند سال فرد از نظر خظر ابتلا معادل فردی خواهد بود که سابقه مصرف سیگار نداشته است. همچنین ترک سیگار در پیشگیری از بروز سکته مجدد نقش عمده ای دارد.نکته: کلسترول بالا (LDL&gt;100 یا ۷۰&lt;LDL در افراد پرخطر) بهتر است تحت درمان دارویی استاتین ها مثل آتورواستاتین قرار بگیرند.نکته: مصرف ویتامین های ب۶، ب۱۲ و فولات در کاهش سطح هموسیستئین موثرند و می توانند باعث کاهش بروز سکته مغزی بشوند.نکته: ریسک بروز مجدد سکته مغزی در سال اول ۵% و بعد از ۵ سال حداقل به ۲۵% می رسد و میزان مرگ و میر ۵ سال بعد از اولین استروک، حدودا ۴۵% است.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/11/5.jpg" alt="" width="224" height="133" />علل سکته مغزیشایعترین ترومبوز یا انسداد عروق بزرگ (انفارکت) و آمبولی (از قلب، آئورت، کاروتید و برخی وریدها) هستند. موارد دیگر شامل انسداد عروق کوچک (لاکونار و متعدد) و خونریزیهای داخل جمجمه ای (داخل و خارج بافت مغز) هستند.نکته: بررسی و جستجوی علت استروک در افراد با سن کم و بدون ریسک فاکتورهای ذکر شده در بالا لازم است. این بررسی ها شامل معاینه دقیقتر، MRI مغز، نوار قلب (ECG)، مطالعات غیرتهاجمی کاروتید (مثل سونو داپلر) و اکوکاردیوگرافی هستند. در بیماران جوان حتما باید اختلالات انعقادی ارثی، بیماریهای روماتیسمی و واسکولیتها ارزیابی شوند.مدیریت سکته مغزی حاد (Acute Stroke Management)دو هدف اصلی را در درمان استروک حاد دنبال می کنیم:<ol><li style="text-align: justify">سعی در محدود کردن یا بهبود آسیب وارد شده بوسیله داروهای ترومبولیز، محافظت کننده سلول های عصبی (neuroprotective) و برخی مکمل ها</li><li style="text-align: justify">نظارت و پیشگیری از بروز عوارض ناشی از استروک مثل افزایش فشار داخل مغزی (ICP)</li></ol>نکته: درمان دارویی تزریقی باید هر چه سریعتر و در طی ۴٫۵ ساعت (زمان طلایی) شروع شود تا کمیت عوارض ممکن اتفاق بیافتد.پیشگیری ثانویه در سکته مغزی (Secondary Stroke Prevention)<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/11/6.jpg" alt="" width="192" height="127" />یعنی جلوگیری از بروز سکته بعدی است که پیشتر در مورد آن صحبت شد.این پیشگیری شامل:<ol style="text-align: justify"><li>تغییر در رفتار از جمله ترک سیگار، تمرینات هوازی و تغذیه مناسب</li><li>درمان کامل و دقیق بیماریهای زمینه ای مثل فشار خون بالا (هیپرتانسیون) و دیابت</li><li>درمان های دارویی ضد پلاکتی مثل آسپرین، کلوپیدوگرل و دی پیریدامول. همچنین استفاده از وارفارین، اندآرترکتومی کاروتید یا جراحی هم از گزینه های دیگر مطرح هستند.</li></ol>نکته: فقط خوردن داروهای ضد پلاکتی نمی تواند از بروز مجدد سکته جلوگیری کند.نکته: در بیمارانی که تجربه "سکته مغزی ناشی از خونریزی" یا "استروک هموراژیک" را دارند، آموزش اهمیت درمان بیماری فشارخون، پرهیز از مصرف زیاد الکل و اجتناب از مصرف داروهای آنتی کواگولان (ضدانعقاد) توصیه می گردد.بیماریهای مرتبط: (کلیک کنید)<a style="color: #0000ff" title="Permalink to توانبخشی در سکته مغزی (Stroke Rehabilitation)" href="http://dr-fateh.ir/txt/%d8%aa%d9%88%d8%a7%d9%86%d8%a8%d8%ae%d8%b4%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%b3%da%a9%d8%aa%d9%87-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c-stroke-rehabilitation/" rel="bookmark">توانبخشی در سکته مغزی (Stroke Rehabilitation)</a><h2 class="entry-title"><a style="color: #0000ff" title="Permalink to توانبخشی اختلال حرکتی دست در سکته مغزی (Hand Rehabilitation in Stroke)" href="http://dr-fateh.ir/txt/%d8%aa%d9%88%d8%a7%d9%86%d8%a8%d8%ae%d8%b4%db%8c-%d8%a7%d8%ae%d8%aa%d9%84%d8%a7%d9%84-%d8%ad%d8%b1%da%a9%d8%aa%db%8c-%d8%af%d8%b3%d8%aa-%d8%af%d8%b1-%d8%b3%da%a9%d8%aa%d9%87-%d9%85%d8%ba%d8%b2%db%8c/" rel="bookmark">توانبخشی اختلال حرکتی دست در سکته مغزی (Hand Rehabilitation in Stroke)</a></h2>

سکته مغزی (Brain Stroke)

اسپاستیسیتی (Spasticity)این واژه در اصل افزایش تون غیرارادی و وابسته به سرعت (velocity-dependent) عضلات می باشد که باعث ایجاد یک مقاومت در حین انجام حرکت مفاصل می گردد. این بیماری یا نشانه، در اصل ثانویه به بیماری زمینه ای سیستم عصبی مرکزی (CNS) می باشد و معمولا در بیماریهایی همچون سکته مغزی (stroke)، تومور نخاعی یا مغزی (tumor)، ضربه مغزی (TBI)، MS (multiple sclerosis)، ALS (amyotrophic lateral sclerosis)، فلج مغزی (CP)، قطع یا آسیب نخاعی (SCI) و غیره بروز می کند.این نشانه به علت برداشته شدن مهار مغزی یا نخاعی بروز می کند و بیماران معمولا از سفتی، احساس اسپاسم یا سنگینی، ضعف، لرزش و تکان یا درد در اندامها یا کندی حرکات شکایت دارند.مثلا بیان می کنند که "قادر به حرکت دادن انگشتان مثل سابق نیستم" یا "کارهای ظریف غیرممکن شده است" البته در موارد شدید حرکت آرنج، شانه، مچ و انگشتان هم مختل می گردند یا راه رفتن، بالا رفتن یا پایین آمدن از پله، نشستن و بلند شدن همراه با سفتی و سختی می باشند. همچنین بیمار در رعایت بهداشت فردی نیز ممکن است با مشکلاتی روبرو شود.توجه: معمولا این بیماران در معاینه، ضعف عضلانی نیز دارند ولی به علت سفتی عضلات چندان به چشم نمی آیند.توجه: این بیماران معمولا دچار بدشکلی یا دفورمیتی مفاصل اندامها می شوند و اگر شدید و مزمن شوند و به موقع تحت درمان های توانبخشی قرار نگیرند معمولا دچار کنترکچر یا محدودیت حرکت و خشکی در مفاصل می شوند که باعث اختلال در فعالیت های روزمره و حتی نشستن یا ایستادن و عدم تعادل می گردند. شکل یا pattern اسپاستیسیتی به شکل های مختلف زیر می تواند باشد:یک اندام یا حتی قسمتی از یک اندام، اندامهای یک نیمه بدن، فقط اندامهای تحتانی یا هر چهار اندام [aparat id="MLpTr"]توضیح فیلم: بیمار سکته مغزی با اسپاستیسیتی در اندام فوقانی و تحتانی راستتشخیص اسپاستیسیتیبر اساس شرح حال و معاینه بالینی دقیق پزشک می باشد.برای تعیین میزان و شدت آن از پرسشنامه ها و معاینات تخصصی استفاده و بر اساس آن پروتکل درمانی و میزان دوز داروها و درمان های غیردارویی تعیین می گردد.درمان و توانبخشیهدف از درمان اسپاستیسیتیبهبود در انجام بهداشت فردی، تعادل، درمان زخم های فشاری، کاهش درد، بهبود جابجایی یا حرکت، پوشیدن یا درآوردن لباس ، اصلاح دفورمتی ها و کاهش اسپاسم و امکان استفاده از ارتز و اسپلینتمتخصص طب فیزیکی و توانبخشی با تجویز پروتکل جامع توانبخشی شامل داروی کنترل کننده اسپاستیسیتی، ارتوز و brace، گچ گیری مکرر، تزریق های تخصصی داخل عضلانی مثل بوتاکس (Botox)، دیسپورت (Dysport) یا زئومین (Xeomin)، همچنین تزریق فنول، بلوک عصب می تواند به بهبود شرایط، کیفیت زندگی و کارکرد بیمار کمک کند و میزان وابستگی او را به اطرافیان کاهش دهد.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/08/photo_2017-08-05_09-31-10-1024x767.jpg" alt="" width="213" height="159" />باید توجه داشت بعد از کلیه موارد ذکر شده، بیمار باید بر اساس دستور پزشک متخصص توانبخشی توسط تیم توانبخشی اعم از کاردرمان و فیزیوتراپ تحت درمان قرار بگیرد. این بیماران مکررا باید تحت ویزیت متخصص طب فیزیکی و توانبخشی قرار بگیرند تا روند پیشرفت و پاسخ به درمان بررسی گردد و در صورت لزوم تغییراتی در پروتکل درمانی اعمال شود. در بیمارانی که اسپاستیسیتی شدید و مقاوم به درمان دارند پمپ باکلوفن اینتراتکال (ITB)، قطع عصب و همچنین تحریک عمقی مغز (DBS) می توانند کمک کننده باشند.توجه: در برخی بیماران با کوتاهی شدید تاندونی که به درمانهای غیرجراحی پاسخ نداده اند مشاوره ارتوپدی کمک کننده خواهد بود.توجه: تزریق سم بوتولینیوم (BTX)، در کل به داروهای خوراکی ارجح هستند ولی معمولا همزمان استفاده می شوند. این داروهای تزریقی در درمان دیستونی یا تورتیکولی گردن، درد های موضعی مقاوم به درمان، ترمور یا لرزش های دست و همچنین زیبایی کاربرد دارند.اصول مهم در تزریق BTX:<ul><li style="text-align: justify">رعایت چرخه سرما تا زمان تزریق، توسط داروخانه ها و بیمار</li><li style="text-align: justify">رعایت اصول حساس در آماده سازی دارو برای تزریق</li><li style="text-align: justify">انتخاب صحیح عضلات</li><li style="text-align: justify">تعیین دوز لازم برای تزریق در هر عضله</li><li style="text-align: justify">تکنیک صحیح تزریق</li><li style="text-align: justify">شروع به موقع تمرینات توانبخشی</li><li style="text-align: justify">استفاده ارتزها بعد از تزریق</li><li style="text-align: justify">تزریق های دوره ای با نظر متخصص طب فیزیکی و توانبخشی</li></ul>نکته: شاید "انتخاب صحیح عضلات" مهمترین، سخترین و تخصصی ترین قسمت درمان با تزریق بوتاکس باشد و پزشکان مجربی که معاینات دقیق تری انجام می دهند و درک بهتری از حرکات اندامها و نیازهای بیمار دارند موفق تر عمل می کنند.

اسپاستیسیتی (Spasticity)

بیماریهای کمر و پشت

بیماریهای لگن و ران

پوکی استخوان یا استئوپروزبه کاهش توده استخوانی، ضعیف و سست شدن بافت استخوان گفته می‌شود. این حالت سرانجام به شکستن استخوان منتهی خواهد شد. نمای ریز استخوان مثل کندوی عسل می‌باشد که دارای تیغه‌هایی با فضاهای مشخص است. هنگامی که پوکی استخوان رخ می‌دهد فضای بین این تیغه ها بزرگتر شده و استخوان تو خالی می‌شود. بدین ترتیب استخوان‌ها نازک و شکننده شده، با کوچکترین ضربه و یا حتی خودبخود می‌شکنند.توجه: نام دیگر این بیماری silent disease یا "بیماری خاموش" است. یعنی بر خلاف تصور اکثر مردم، این بیماری هیچ علامتی ندارد مگر زمانی که بیمار دچار شکستگی استخوان شود. بسیاری از بیماران بسیاری از علایم عضلانی و استخوانی خود از جمله درد و خستگی را مرتبط با کاهش تراکم استخوان خود می دانند که صحیح نیست و باید دلایل دیگری را برای آنها جستجو کرد.توجه: در حال حاضر بیش از ۶ میلیون سالمند بالای ۶۰ سال در کشور ایران وجود دارد و پیش بینی می شود این تعداد به ۱۰ میلیون در ۲۰ سال آینده برسد، در نتیجه توجه به مقوله پوکی استخوان و کاهش عوارض ناشی از آن بسیار مهم خواهد بود.توجه: تغییرات غیر طبیعی تراکم استخوان شامل "تراکم استخوان کاهش یافته" یا استئوپنی و "پوکی استخوان" یا استئوپروز می باشد. اگر به گزارش سنجش تراکم استخوان (BMD) خود توجه کنید قسمتی به نام SD را می بینید که اگر بین ۱- تا ۲٫۵- باشد استئوپنی و اگر بالاتر از ۲٫۵- یعنی مثلا ۳- باشد به معنای استئوپروز است.این بیماری شایع‌ترین بیماری متابولیک استخوان بوده و اهمیت استئوپروز در شکستگی ناشی از آن است. بطوری که مرگ‌ومیر شکستگی های ناشی از پوکی استخوان بیش از مرگ و میر سرطان پستان گزارش شده است. با افزایش امید به زندگی، تعداد افراد سالخورده و درنتیجه شیوع استئوپروز رو به افزایش بوده و انتظار می رود شکستگی های حاصله در دهه‌های آتی افزایش یابد.علل شایع استئوپروز شامل:بیماریهای مادرزادیمثل اختلالات ستون فقرات، نورولوژیک مثل میوپاتی و وردینگ هافمن و اختلالات هورمونیبیماریهای اکتسابیعمومی و منتشربعد از یائسگی (پست منوپوز)، سن بالا، ایدیوپاتیک (بدون علت مشخص)، بیماریهای هورمونی و غدد (مثل دیابت، کم کاری تیروئید و غیره)، مشکلات تغذیه ای (کمبود ویتامین د و ث، مصرف بیش از حد ویتامین د و آ، کمبود کلسیم، مصرف بی رویه الکل و قهوه)، زندگی کم یا بی تحرک، مصرف سیگار، بیماریهای لوله گوارش (سابقه جراحی مثبت) و بیماری کبدی، بیماری کلیه و ریه، بدخیمی ها (کانسر) و مصرف زیاد برخی داروهاتوجه: کورتون (استروئید) فقط در صورتی باعث کاهش تراکم استخوان می شود که به صورت طولانی مدت (بیش از سه ماه) و به شکل خوراکی یا مصرف دوز خیلی خیلی بالا و وریدی (پالس کورتون) مصرف گردد نه تزریقات داخل مفصلی یا عضلانی با دفعات کم و دوز پایین.موضعیاندام گچ گیری شده به مدت طولانی، التهاب مفصلی (آرتریت) مدت طولانی و فلج اندامها به علت سکته مغزی، درگیری اعصاب محیطی، قطع نخاع و علل دیگر.تشخیصبر اساس شرح حال، معاینه بالینی و تست سنجش تراکم استخوان (BMD) است.پیشگیریپیشگیری اولیه بر اساس تغذیه و ورزش می باشدپیشگیری ثانویه (درمان) بیشتر شامل تجویز دارو و مراقبت از آسیب های احتمالی است مثل کاهش خطر افتادن و کاهش احتمال شکستگی ها مثل استفاده از ارتوز ها و وسایل کمکی می باشد.در موارد استئوپنی: معمولا مکمل های کلسیم و ویتامین D در کنار برنامه های ورزشی ترکیبی (هوازی و بی هوازی) و در برخی موارد استفاده از WKO توصیه می شود.در موارد استئوپروز: علاوه بر مکمل ها، درمان های دارویی مثل آلندرونات و غیره در کنار ورزش تخصصی و محتاطانه با نظارت دقیق پزشک متخصص و برنامه های توانبخشی کاهش احتمال افتادن (fall prevention program) و شکستگی (شکل زیر)، آموزش طرز صحیح افتادن، ارزیابی تعادل و وضعیت راه رفتن و بعضا تجویز عصا و دیگر وسایل کمکی.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/01/hip-protector.jpg" alt="hip protector" width="147" height="149" />Hip protectorپیشگیری ثالثیه مربوط به فاز توانبخشی است و معمولا در مواردی که شکستگی اتفاق افتاده است مطرح می باشد.اهداف توانبخشی بعد از شکستگی (Post-op Rehabilitation Goals): کاهش درد، بهبود یا حفظ تراکم استخوانی، قدرت عضلانی و انعطاف پذیری فرد، فراهم کردن شرایط برای شروع ورزش و تمرینات توانبخشی، کاهش احتمال افتادن و شکستگی مجدد و نهایتا کاهش میزان وابستگی فرد به دیگران.نکته: تخصص طب فیزیکی و توانبخشی نقش بسیار مهمی در هر سه مورد بالا یعنی پیشگیری، درمان و توانبخشی بیماران استئوپروتیک بازی می کند و ضمن افزایش تراکم استخوان باید بتواند کیفیت زندگی را نیز بهبود ببخشد.توجه: ورزش درمانی اساس توانبخشی در استئوپروز است.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/01/ex-op.jpg" alt="ex- op" width="195" height="138" />توجه: برنامه ورزشی در رابطه با استئوپروز شامل  مراحل "قبل از بروز استئوپروز"، "بعد از بروز استئوپروز" و همچنین "بعد از بروز شکستگی" می شود، در نتیجه این برنامه باید توسط متخصصین "طب فیزیکی و توانبخشی" تنظیم شود تا احیانا دچار عوارض ناشی از ورزش ناصحیح نشوید.<img class="attachment-large aligncenter" src="http://api.doctop.com/uploads/sites/23/2017/01/ex-op-1.jpg" alt="ex-op 1" width="184" height="135" />ورزش های بیماران در حالت کلی باید شامل تمرینات تقویتی (strengthening)، تعادلی (balance) و پیاده روی باشد.توجه: نکته مهم در بیماران استئوپروتیک، انجام ورزشهایی که با خم کردن ستون فقرات به جلو همراه هستند (مثل دراز نشست) ممنوع می باشند.توجه: در مطالعات مختلف نشان داده شده است که مراقبت از کودک مثل بغل کردن باعث افزایش تراکم استخوان ستون فقرات می گردد.توجه: شنا و ورزش های آبی نقش کمتری نسبت به ورزش های در خشکی در استخوان سازی و افزایش تراکم استخوان دارند.

پوکی استخوان یا استئوپروز (Osteoporosis)

templateD/navbar

templateA/articles/articlesList

templateA/body

templateD/footer

templateA/layout

thumbnail_logo-dr-fateh-1.png

logo-dr-fateh-1.png

اطلاعات صحیح نوبت دهی اینترنتی، آدرس تلفن را از سایت رسمی من بخواهید. دکتر حمیدرضا فاتح | متخصص طب فیزیکی و توانبخشی | تهران | خیابان کارگر

سایت رسمی دکتر حمیدرضا فاتح

login page

مشاوره آنلاین با دکتر حمیدرضا فاتح متخصص طب فیزیکی و توانبخشی