مشکلات مرتبط با دیابت شامل بیماری قلبی-عروقی (CVD)، نوروپاتی محیطی، بیماری عروق محیطی، نوروپاتی اعصاب خودکار (اتونوم)، بیماری کلیوی و شبکیه چشم (رتینوپاتی) معمولا اجرا و پیشرفت برنامه ورزشی یک فرد دیابتیک را تحت تاثیر قرار می دهند. به علت وجود احتمالی عوارض ذکر شده، قبل از شروع برنامه ورزشی، حتما باید بررسی های کامل توسط پزشک متخصص انجام گردد.
در بیمار دیابتی که "قند خون نسبتا کنترل شده دارد و سابقه کتواسیدوز هم ندارد"، ورزش می تواند باعث کنترل بهتر قند خون و کاهش دور دارو در بیمار گردد.
به علت مصرف بیشتر قند خون توسط بدن و همچنین جذب افزون تر انسولین تزریقی در حین انجام ورزش، بیماران دیابتیک بخصوص "نوع یک" مستعد "افت مکرر قند خون" می باشند. در نتیجه بیماران دیابتیک "نوع یک" که از انسولین استفاده می کنند باید تحت نظر پزشک، دوز و زمان تزریق را تنظیم نمایند.
توصیه های لازم در بیماران دیابتیک برای کاهش خطر هیپوگلیسمی (BS<70) در حین ورزش
- چک قند خون قبل و حین انجام ورزش (pre & post exercise)، بخصوص در شروع یا تغییر برنامه قبلی (اگر تازه قصد شروع برنامه ورزشی دارید یا می خواهید برنامه گذشته خود را تغییر دهید)
- آگاهی از احتمال افت قند خون (هیپوگلیسمی) بصورت تاخیری تا ۴۸ ساعت بعداز فعالیت ورزشی، بخصوص در شروع یا تغییر برنامه قبلی
- شناخت علایم هیپوگلیسمی (خواب آلودگی، گیجی و سیاهی رفتن چشم ها، احساس لرزش، سردرد، تحریک پذیری و اضطراب، تپش قلب، رنگ پریدگی، تعریق و احساس ضعف). البته باید توجه شود که فقط بعضی از علایم ممکن است بروز کنند
- شناخت علایم افزایش قند خون (خستگی، تشنگی، تکرر ادرار، تاری دید و سردرد)
- بسته به شدت ورزش و قند خون قبل از تمرین، مصرف کربوهیدرات (قند) اضافی و دوز صحیح انسولین باید تنظیم گردد. در صورت قند خون پایین قبل از شروع تمرین (BS<100)، مصرف ۲۰ تا ۳۰ گرم کربوهیدرات یا کاهش دوز انسولین (با دستور پزشک) واجب است.
- محل مناسب تزریق انسولین، بافت زیرجلدی شکم است. توصیه می شود در اندامها تزریق انجام نشود چون در حین ورزش خونرسانی آنها بالا است و احتمال جذب دارو بیشتر و متعاقب آن، احتمال هیپوگلیسمی نیز بیشتر خواهد بود.
- اجتناب از انجام ورزش در زمان پیک اثر داروی انسولین (۲ تا ۳٫۵ ساعت برای regular یا شفاف و ۴ تا ۹ ساعت برای NPH یا همان نوع شیری رنگ)
- مصرف کربوهیدرات به مقدار کم قبل و حین ورزش
- مصرف کربوهیدرات اضافی برای کاهش احتمال هیپوگلیسمی شبانه، در صورتی که ورزش در زمان عصر یا شب انجام می شود
- آگاهی از احتمال افت قند خون بصورت تاخیری در بیمارانی که "تمرینات مقاومتی" مثل کار با وزنه (حتی نه چندان سنگین) انجام می دهند و تحت درمان انسولین یا داروهای خوراکی کاهنده قند خون می باشند.
- در صورت امکان حین انجام ورزش تنها نباشد (داشتن همراه)
- داشتن کفش مناسب ورزش و مراقبت صحیح از پاها
- آگاهی از اینکه بعضی داروها مثل ایندرال می توانند علایم هیپوگلیسمی را مخفی کنند (خطرناک)
- ترجیحا عدم انجام ورزش در محیط خیلی گرم